Istarça Köyü

Köyümüzün yerli halkının bir kısmının göç ettiği Istarça Köyüne dair bazı bilgileri paylaşalım.

Istarça köyünün şu andaki adı Perithorion'dur. Köy, 1927 yılındaki isim değişikliğinde sonra bugünkü adını almıştır. Yabancı arşivlerde Istarça köyü Starçişta şeklinde geçer. Köyün adının anlamı şimdi ki Bulgarca ile star-kişte yani eski evler manasına gelir.

Coğrafi koordinatları:
41°18'40.89'N
23°46'51.04'E

Istarça köyü etrafı dağlarla çevrili küçük bir ovanın kenarında kurulmuştur. Yan tarafında Bulanıksu deresi vardır. Köyün hemen sol tarafında 905 metre yüksekliğe sahip Kırtepe vardır. Istarça köyününde bulunduğu ova etrafında Lise, Zırnova (nahiye merkezidir), Kumaniç, Aşağı Rundi gibi köyler bulunmaktadır.
1912 Balkan Savaşlarına kadar Istarça köyü Serez sancağı Nevrekop kazasına bağlıdır. Savaştan sonra Nevrekop'un büyük kısmı Bulgarların işgaline girmiş, Zırnova ve çevresi Yunanlarca işgal edilmiştir. O tarihten itibaren Istarça köyü, Zırnova nahiyesi ile Drama sancağına bağlanmıştır. Köyün ilk kuruluşu Osmanlıların Rumeliye geçişinden önceye dayanır. Yerli Slav unsurlar tarafından kurulmuştur. 1530 tarihli Osmanlı haritalarında da adı Istarçişte şeklinde geçer. Türkler daha sonraları iskan edilmişlerdir. Istarça köyünün tam karşısında Lise köyü bulunur. İki köy arasındaki ovada; Elmalık, Alan çayırı, Armutluk gibi arazi ve tarla adları bulunmaktadır. Istarça köyü Bulgaristan sınırına 12 km, Drama merkeze 53 km'dir.

1923 Lozan mübadelesine kadar köyde çoğunluğu Bulgarlar olmak üzere, Türkler, Ulahlar ve birazda Romanlar yaşamaktaymış. Istarça çevresinde çok yoğun Bulgar nüfusu vardır. Çevre köylerden Kumaniç tamamen Bulgardır. Zırnova, Rundi, Tırlız gibi köylerde de çoğunluk Bulgarlardadır. Sadece Lise köyünde Türkler, Bulgarlardan fazladır. (Nüfus yoğunluğuna bakılırsa Balkan Savaşları döneminde epey sıkıntı çekmiş sanırım Istarça Müslümanları)Mübadele ile Türkler, İkinci Dünya Savaşı sırasında da Bulgarların bir kısmı köyü terk etmiştir. Bu iki ara zamanda da Yunanistan'dan dışarı göçler yaşanmıştır. Tarihçi D.M.BRANCOFF'un 1905 yılında yayınladığı La Macedoine Et Sa Population Chretienne adlı kitapta köydeki Hristiyan nüfusu için şu bilgiler vardır:

Bulgar kilisesine bağlı 2.320 Bulgar ile, Rum kilisesine bağlı 96 Bulgarla birlikte 2.416 Bulgar, 84 ulah, 18 Hristiyan Roman bulunmaktaymış. Köyde bir Bulgar ilkokulu, 2 Bulgar öğretmen ve 88 Bulgar öğrenci ile 1 Rum ilkokulu, 1 Rum öğretmen ve 8 Rum öğrenci bulunuyormuş. Köyde ki Rumlar Yunan kökenli değildir. Rum kilisesine bağlı Bulgarlar ile bir kısım Ulahlardan oluşmaktadır. Ulahların çoğu Ulahça konuşmalarına rağmen biz Rum'uz derler. (Burada belirtmem gerek bazı Bulgar Tarihçilerin o zamanlar Makedonyada daha çok Slav olduğunu iddaa ederek toplumu yanıltma, hak talepleri ve birtakım ayrıcalık fikirleri oluşturmuştur.)Diğer bir tarihçi ve gezgin Vasili Kunçov 1900 yılında yayınladığı Makedonya Etnik İstatistiği isimli kitabında Istarça köyünde: 1700 Bulgar, 520 Türk, 45 Ulah var yazmış. (Vasili Kunçov'un belirttiği rakamlar doğruya daha yakındır.)

Resmi kaynaklarda köy ile ilgili nüfus verileri şu şekildedir: 1913 Yunan nüfus sayımında köyde 1.951 kişi yaşamaktaymış. 1920'de ki nüfus sayımında köy nüfusu 1.539'a düşmüş. 1928 yılında ki sayımda köyde 213 aile, 811 nüfus yaşıyormuş. 2006 nüfus sayımında 833 kişi yaşıyormuş köyde. Istarça köyünün 1000 dönüm Kızıl ağaç ormanı varmış.

Cumhuriyet arşivlerinde Istarça köyü ESTARÇEŞTE diye geçiyor. Yaklaşık 188 ailenin geldiği yazılı. Burada şunu iyi belirlemek lazım 188 hane değil, bir hanede bazen birkaç aile yaşayabiliyor, o sebeple 188 sayısına aile gözüyle bakmalıyız.

Bazı aile isimleri şöyle; Fettah Mutiş Ağa, Toplu Ahmet, Bölükbaşı İsmail, Çerkez Yahya, Tatar Hacı Mehmet, Muto Mustafa, Canlı İbrahim, Arnavut Halim, Murat Pehlivan, Kambur Salih v.s.
 
Üst Alt